عملکرد و بهره‌وری مصرف آب گندم در تناوب زراعی پنبه-گندم در تیمارهای مختلف خاک‌ورزی و بقایای گیاهی

Authors

  • محمد کریمی استادیار پژوهشی بخش تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان خراسان رضوی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، مشهد، ایران
  • مسعود قدسی عضو هیات علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی
Abstract:

  به منظور تعیین اثر سطوح مختلف آب آبیاری بر میزان عملکرد، حجم آب مصرفی و بهره­وری مصرف آب و خصوصیات زراعی محصولات در تناوب زراعی پنبه-گندم در منطقه معتدل خراسان رضوی، آزمایشی با استفاده از طرح کرت‌های دوبار خرد شده بر پایه بلوک­های کامل تصادفی با سه تکرار در ایستگاه تحقیقات گناباد و در سال زراعی 95-1394 انجام شد. تیمار روش خاک­ورزی در سه سطح (بدون شخم، شخم متداول و شخم کاهش یافته) در کرت­های اصلی، تیمار مدیریت بقایا در سه سطح (شامل بدون بقایا، حفظ 30 درصد بقایا و حفظ60 درصد بقایا) در کرت­های فرعی و سطوح مختلف آب آبیاری در سه سطح (50، 75  و 100 درصد آب مورد نیاز بر اساس سند ملی آب) در کرت­های فرعی فرعی قرار گرفت. برای کشت گندم از رقم پارسی استفاده شد. نتایج نشان داد که بیشترین عملکرد دانه گندم بصورت غیر معنی­داری از تیمار بی خاک­ورزی و بدون بقایای گیاهی حاصل شد. حذف عملیات خاک­ورزی و کشت مستقیم موجب افزایش عملکرد دانه گندم گردید که از نظر اقتصادی نیز قابل توصیه می­باشد زیرا موجب کاهش هزینه­های تولید می­شود. حفظ یا حذف بقایای گیاهی تاثیر معنی­داری بر عملکرد نداشت ولی اثرات مثبت بقایای گیاهی بر بهبود خصوصیات خاک و به تبع آن بر عملکرد محصولات زراعی در میان مدت یا دراز مدت قابل انتظار می­باشد. در مورد برهمکنش اثر تیمارهای خاک­ورزی × بقایای گیاهی × آبیاری، بیشترین میزان عملکرد از تیمار بی­خاک­ورزی با حفظ 30% بقایا و سطح آبیاری 100 درصدآب مورد نیاز به میزان 6249 کیلوگرم در هکتار بدست آمد. بیشترین میزان بهره‌وری مصرف آب گندم از تیمار بدون خاک­ورزی، بدون بقایا و سطح آبیاری 50 درصد به میزان 57/1 کیلوگرم در مترمکعب حاصل شد. بیشترین عملکرد گندم از تیمار آبیاری کامل (100% آب مورد نیاز ) بدست آمد که با تیمار کم آبیاری 75% تفاوت آماری معنی­دار داشت. با اعمال تیمار آبیاری 50%، عملکرد گندم 3/36 درصد و با اعمال تیمار آبیاری 75% عملکرد گندم 5/31 درصد نسبت به تیمار آبیاری 100% (شاهد) کاهش معنی­دار یافت. بنابراین، امکان صرفه­جویی در آب مصرفی گندم در کشاورزی حفاظتی وجود دارد زیرا بهره­وری مصرف آب در مقایسه با کشاورزی رایج افزایش می یابد.    

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

تاثیر روش های مختلف خاکورزی و مدیریت بقایای گیاهی بر عملکرد و اجزای عملکرد گندم

به منظور بررسی تاثیر روش‌های مختلف خاکورزی و سطوح مختلف بقایای گیاهی بر عملکرد و اجزای عملکرد گندم رقم شیرودی، آزمایشی در سال زراعی89-1388به صورت  کرت های نواری در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار انجام شد. فاکتورهای آزمایش شامل سه روش مختلف خاکورزی ( خاکورزی مرسوم، کم خاکورزی و بی خاکورزی) و چهار میزان کاربرد بقایای سال قبل ( 0، 30، 60، 90 درصد) بودند. نتایج نشان داد که کاربرد نوع خاک...

full text

تاثیر روش های مختلف خاکورزی و مدیریت بقایای گیاهی بر عملکرد و اجزای عملکرد گندم

به منظور بررسی تاثیر روش‌های مختلف خاکورزی و سطوح مختلف بقایای گیاهی بر عملکرد و اجزای عملکرد گندم رقم شیرودی، آزمایشی در سال زراعی89-1388به صورت  کرت های نواری در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار انجام شد. فاکتورهای آزمایش شامل سه روش مختلف خاکورزی ( خاکورزی مرسوم، کم خاکورزی و بی خاکورزی) و چهار میزان کاربرد بقایای سال قبل ( 0، 30، 60، 90 درصد) بودند. نتایج نشان داد که کاربرد نوع خاک...

full text

تاثیر روش های مختلف خاکورزی و مدیریت بقایای گیاهی بر عملکرد و اجزای عملکرد گندم

به منظور بررسی تاثیر روش‌های مختلف خاکورزی و سطوح مختلف بقایای گیاهی بر عملکرد و اجزای عملکرد گندم رقم شیرودی، آزمایشی در سال زراعی89-1388به صورت  کرت های نواری در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار انجام شد. فاکتورهای آزمایش شامل سه روش مختلف خاکورزی ( خاکورزی مرسوم، کم خاکورزی و بی خاکورزی) و چهار میزان کاربرد بقایای سال قبل ( 0، 30، 60، 90 درصد) بودند. نتایج نشان داد که کاربرد نوع خاک...

full text

تاثیر روش های مختلف خاکورزی و مدیریت بقایای گیاهی بر عملکرد و اجزای عملکرد گندم

به منظور بررسی تاثیر روش‌های مختلف خاکورزی و سطوح مختلف بقایای گیاهی بر عملکرد و اجزای عملکرد گندم رقم شیرودی، آزمایشی در سال زراعی89-1388به صورت  کرت های نواری در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار انجام شد. فاکتورهای آزمایش شامل سه روش مختلف خاکورزی ( خاکورزی مرسوم، کم خاکورزی و بی خاکورزی) و چهار میزان کاربرد بقایای سال قبل ( 0، 30، 60، 90 درصد) بودند. نتایج نشان داد که کاربرد نوع خاک...

full text

اثر خاکورزی حفاظتی و روش‌های آبیاری بر بهره‌وری مصرف آب و عملکرد گندم در تناوب با پنبه (مطالعۀ موردی در استان فارس)

در این تحقیق اثر روش‌های خاک‌ورزی حفاظتی و آبیاری بر خصوصیات خاک، بهره‌وری مصرف آب  و عملکرد گندم در قالب طرح کرت‌های خرد شده با نه تیمار و سه تکرار بررسی شده ­است. این تحقیق از سال 1389 تا 1391 در ایستگاه تحقیقات کشاورزی بختاجرد در شهرستان داراب فارس اجرا شد. روش‌های آبیاری شامل آبیاری قطره‌ای نواری، آبیاری سطحی و آبیاری بارانی به عنوان عامل اصلی و سه روش خاک‌ورزی: مرسوم، کم‌خاک‌ورزی و بی‌خاک‌...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 33.1  issue 1

pages  81- 93

publication date 2019-05-22

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023